Süt ve Döl Verim Yönlü Tipler Koyun

Süt ve Döl Verim Yönlü Tipler Koyun 

Süt ve döl verim yönlü tipler özellikle Batı Anadolu koşulları için oluşturulmuştur. Bunların başlıcaları; Tahirova, Sönmez, Acıpayam ve Türkgeldi tipleridir. Orta Karadeniz, İç ve Doğu Anadolu ile Akdeniz Bölgeleri için de elde edildiği belirtilen Bafra koyunu vardır. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi tarafından geliştirilen Çukurova koyunu da geliştirilmiştir. Süt ve döl verim yönlü tiplerin genel özellikleri şunlardır; • Genelde süt ve döl (et) verim yönlü tiplerdir, ancak aynı zamanda kuzu eti üretimi için uygun ana ve baba soylar olma özelliğine de sahiptirler. • Erken yaşta damızlıkta kullanılabilirler. • Verim güçleri (süt, döl, yapağı) yerli ırklara göre en az 2-3 kat daha fazladır. • Oluşturuldukları bölgelerin iklim ve çevre koşullarına uyum yetenekleri yüksektir. • Kimileri örneğin Acıpayam tipi yağlı kuyruklu yerli koyunları doğal olarak aşabilir. • Büyük sürü koyunculuğundan daha çok küçük sürü koyunculuğuna ve aile tipi koyunculuğa uygun özellik gösterirler. 

Hasak Koyunu

Hasak Koyunu

Alman Siyah Başlı, Hampshire ve Akkaraman ırklarının üçlü melezlemesiyle oluşturulan bir baba hattıdır. İkizlik, %18-25, kuzuların yaşama gücü %90-95’dir. Kuzuların doğum ağırlığı 4.17 kg ve sütten kesim ağırlığı 75. günde 22.6 kg’dır. Canlı ağırlık koyunlarda 60–65 kg ve koçlarda 75-90 kg’dır. Yapağı verimi ise 3.1 kg’dır. Hasak koyunu da Konya Bahri Dağdaş Uluslararası Tarım Enstitüsü’nde elde edilmiştir. Kasaplık kuzu üretimi için Orta Anadolu koşullarında, Akkaraman koyunlarıyla yapılacak kullanma melezlemesinde baba hattı olarak yararlanılması tasarlanmıştır. Hasak koyununun da saha düzeyinde kullanılabileceği bildirilmektedir.

Hasmer Koyunu

Hasmer Koyunu 

Alman Siyah Başlı, Hampshire ve Merinos ırklarının üçlü melezlemesiyle oluşturulan bir baba hattıdır. İkizlik, %18-25, kuzuların yaşama gücü %93-98’dir. Kuzuların doğum ağırlığı 4.56 kg ve sütten kesim ağırlığı 75. günde 24.2 kg’dır. Canlı ağırlık koyunlarda 60-65 kg ve koçlarda 70-85 kg’dır. Yapağı verimi ise 3.5 kg’dır. Konya Bahri Dağdaş Uluslararası Tarım Enstitüsü’nde Orta Anadolu koşullarında, Akkaraman koyunlarıyla yapılacak kullanma melezlemesinde baba hattı olarak elde edilmişlerdir. Sahada elde edilen ilk sonuçlar, Hasmer’in bu amaçla kullanılabileceğini göstermektedir

Menemen Koyunu

Menemen Koyunu 

Menemen koyunu, Ile de France koçları ile Tahirova koyunlarının melezlenmesiyle oluşturulmuştur. Bu tipte hızlı gelişme özelliği Ile de France'dan, süt ve döl verimi düzeyi ve et kalitesi Tahirova'dan sağlanmaktadır. Menemen tipi ortalama olarak % 75 Ile de France+ % 25 Tahirova genotipi içermektedir. Doğum başına kuzu sayısı 1.25–1.27 dir. Sütten kesim ağırlığı 23.40 kg, dördüncü ay ağırlığı 29.60–35.00 kg'dır. Günlük ortalama canlı ağırlık kazancı 122–183 g arasında değişmektedir. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Menemen Uygulama ve Araştırma Çiftliği'nde oluşturulmuştur. Ancak verim düzeylerinin iyileştirilmesi için seleksiyon çalışmalarının sürdürülmesine gerek vardır. 

Ramlıç Koyunu

Ramlıç Koyunu

Ramlıç (Çifteler), Dağlıç’ın yüksek yaşama gücü ile Rambouillet ırkının et ve yapağı verim özelliklerini birleştiren bir koyun tipidir. Ramlıç koyunu % 65–70 Rambouillet + %30-35 Dağlıç genotipi taşımaktadır. İkizlik %10 düzeyindedir. Kuzu doğum ağırlığı 4.0–4.5 kg'dır. Dördüncü ay ağırlığı ortalama 30 kg'a erişir. Canlı ağırlık ortalaması 50 kg'dır. Laktasyon süt verimi 70 kg civarındadır. Kirli yapağı verimi 3.0 kg'dır. Sortimanı 60-64'S'dır. Lüle uzunluğu 7.0 cm'dir. Anadolu (Çifteler) Tarım İşletmesi'nde oluşturulmuştur. Ancak günümüzde bu tipin kalmadığı söylenebilir.

Et-Yapağı Verim Yönlü Tipler Koyun

Et-Yapağı Verim Yönlü Tipler Koyun

Et-yapağı verim yönlü olarak Türkiye’de oluşturulan başlıca tipler, İç Batı Anadolu eşiği için Ramlıç (Çifteler), Batı Anadolu için (Menemen) ve Orta Anadolu için Hasmer ve Hasak olmuştur. Et-yapağı verim yönlü tiplerin genel özellikleri aşağıda bildirilmiştir; 

• Büyüme hızı ve karkas kalitesi gibi özellikler açısından üstün özelliklere sahiptirler. 

• Yapağı verim özellikleri orta-kalitedir. 

• Vücut, baş ve bacaklar beyazdır. Kuyrukları incedir. 

• Genel olarak kasaplık kuzu üretiminde baba soyu olarak uygundurlar. 

Konya Merinosu

Konya Merinosu

Konya Merinosu, G2 ve G3 düzeyindeki Alman Et Merinosu x Akkaraman melezi koyun ve koçların kendi aralarında çiftleştirilmesiyle elde edilmişlerdir. Orta Anadolu Merinosu olarak da adlandırılmaktadır. Bu tiplerde merinos genotipi % 85'in üstündedir. Doğumda kuzu sayısı 1.45'dir. Kuzularda doğum ağırlığı 4.5-5.0 kg arasında değişir. Canlı ağırlık ortalaması 55–60 kg'dır. Laktasyon süt verimi 40-50 kg, laktasyon süresi 140-150 gün’dür. Kirli yapağı verimi ortalaması 3.7 kg'dır. Lüle uzunluğu 7–9 cm'dir. Sortimanı 60– 64'S’dir. Konya Tarım İşletmesi'nde geliştirilmiştir. Akkaramanların ıslahında ve saf yetiştirme amacıyla kullanılmaktadır. 

Anadolu Merinosu

Anadolu Merinosu 

Alman Et Merinosları ile Akkaramanların melezlenmesiyle elde edilmişlerdir. Bu tip, % 75–80 Merinos genotipi taşır. Doğumda kuzu sayısı yaklaşık 1.20'dir. Doğum ağırlığı 4.5–4.7 kg ve sütten kesim ağırlığı 19.3–19.6 kg arasında değişir. Canlı ağırlık ortalaması 50–60 kg'dır. Laktasyon süresi 120 gün civarındadır. Laktasyon süt verimi ise ortalama 70 kg'dır ve bu miktar 30–100 kg arasında değişir. Kirli yapağı verimi 3–3.5 kg düzeyindedir. Yapağı inceliği 22 mikrondur. Orta Anadolu’da Gözlü Tarım İşletmesi'nde oluşturulmuştur. Akkaramanların ıslahında kullanılmakta ve saf yetiştiriciliği yapılmaktadır. 

Malya Koyunu

Malya Koyunu 

Alman-Et Merinosları’nın Akkaraman koyunlarıyla birleştirme (kombinasyon) melezlemesi yöntemiyle oluşturulmuşlardır. Bu amaçla önce Merinos x Akkaraman birinci geriye melez döller (G1) elde edilmiştir. G1'lerin dişileri, vücut yapıları oldukça iri, yapağı ve döl verimi üstün Akkaraman koçlarına verilerek % 35-40 düzeyinde merinos genotipi taşıyan yarım yağlı kuyruklu Malya tipleri oluşturulmuştur. Doğumda kuzu sayısı 1.10'dur. Canlı ağırlık ortalama 45–50 kg'dır. Gelişme hızı Akkaraman'ın üstündedir. Kirli yapağı verimi 2.4–2.8 kg arasında değişir. Yapağı inceliği 26-28 mikrondur. Orta Anadolu'da Malya Tarım İşletmesi'nde elde edilmiştir. Malya tipinin geçmişte Akkaramanların ıslahında kullanıldığı bildirilmektedir.

Karacabey Merinosu

Karacabey Merinosu 

Alman-Et Merinosları ile Kıvırcık koyunlarının çevirme melezlemesi yöntemiyle çiftleştirilmesi sonucu elde edilmişlerdir. Yaklaşık % 90–95 Merinos genotipi taşırlar. İkizlik oranı % 10-20'dir. Kuzuların gelişme hızı Kıvırcık’ın üzerindedir. Canlı ağırlık ortalama 50– 55 kg'dır. Kirli yapağı verimi 3–3.5 kg'dır. Sortiman 64 S'dir. Lüle uzunluğu 6.5–7.0 cm'dir. Karacabey Tarım İşletmesi'nde geliştirilmiştir. Güney Marmara Bölgesi’nde yayılmıştır.