Melezleme Çalışmaları Koyunlar
Diğer melezleme çalışmalarını iki grup altında toplamak
olasıdır. Birinci grup, etçi tip oluşturma amacıyla
düzenlenen çalışmalardır. Bu gruptaki çalışmaların ilki,
1970’li yılların başlarında Türkgeldi Tarım İşletmesi ve
İnanlı Tarım İşletmesi’nde gerçekleştirilen Texel x
Kıvırcık melezlemesidir (Özcan, 1975; Sönmez ve ark,
1975).
Ancak, Texel ırkı ve melezlerinin hastalıklara,
özellikle kan parazitlerine duyarlı olması nedeniyle
anılan araştırmalar sürdürülememiştir. Daha sonraları,
yine yerli koyunların etçilik özelliklerinin ıslahı
amacıyla 1986 yılında kültür ırkları ithal edilmiştir.
Çalışmalarda, yerli ırklar etçi ırklarla melezlenmiş,
ancak yeni tiplerin elde edilmesi için daha ileri
düzeydeki melezlemeler ile tip sabitleştirilmesi
etkinlikleri yürütülememiştir. Ön çalışmalarda,
Gökhöyük Tarım İşletmesi’nde B. Leicester x
Karayaka, Alpaslan Tarım İşletmesi’nde Lincoln x
Morkaraman, Bala Tarım İşletmesi’nde Dorset Down x
Akkaraman, Ulaş Tarım İşletmesi’nde Hampshire Down
x Akkaraman, Çayır Mera ve Zootekni Araştırma
Enstitüsü’nde Ile de France x Akkaraman ve Ile de
France x Anadolu Merinosu, Acıpayam Tarım
İşletmesi’nde Alman Siyah Başlı x Ramlıç ve Alman
Siyah Başlı x Acıpayam melezleme çalışmaları
yapılmıştır (Eliçin ve ark, 1989; Ertuğrul ve ark, 1989;
Kaymakçı ve ark, 1999).
Bu çalışmaları, Bandırma Marmara Hayvancılık
Araştırma Enstitüsü ile Konya Bahri Dağdaş
Uluslararası Araştırma Enstitüsü’nde sürdürüldüğü
bilinmektedir. İkinci grup çalışmalar ise, kasaplık kuzu
üretimine yönelik çalışmalardır. Bu amaçla, uygun
genotiplerin belirlenmesi amacıyla yapılan çalışmaların
ise otuz beş yılı geçen geçmişi vardır. Acıpayam Tarım
İşletmesi’nde özelleştirmeden önceki yıllarda Dağlıç
koyunları, Sakız koçlarıyla çiftleştirilerek sütlü melez
anaçlar elde edilmiş, bu anaçlar Ile de France, Merinos
ve Malya tipi koçlara verilerek kasaplık kuzu üretimi
olanakları araştırılmıştır (Gönül, 1974). Bir araştırmada
ise Karacabey ve Konya Merinoslarının kimi etçi
ırkların koçlarıyla ikili kullanma melezlemesine uygun
anaç soyların niteliğinde olduğu gösterilmiştir
(Akçapınar, 1975).
Diğer yönden, bir özel firmanın
Avustralya’dan Suffolk etçi soyu ile B. Leicester x
Merinos melez anaçlar getirerek kasaplık kuzu üretimi
çalışmalarına başlamış olduğu da bildirilmektedir
(Anonim, 1996; Kaymakçı ve ark, 1996).
Son yıllarda ise öne çıkan melezleme çalışmalarından
birisi ise Romanov’a dayalı ıslah çalışmalarıdır (Emsen
ve ark, 2007). Anılan çalışmalarda Romanov koçları,
İvesi, Morkaraman, Tuj, Akkaraman, Kangal ve
Kıvırcık koyunlarıyla melezlenmektedir.